عوامل فردی اجتماعی و گردشگری
بیش از ۲۵ درصد جمعیت آمریکا بیشتر از ۵۰ سال دارند و پیشبینی میشود۵۰ سال دیگر ۳۰ درصد به این جمعیت اضافه شود. این بخش جمعیت سالخورده معمولا ثروتمندتر هستند و بیش از پیش به مسافرت میروند. باور دستاندرکاران بر این است که این گروه بیشتر سفر میکنند، به فاصله دورتری میروند، مدت زمان بیشتری در آن مکانها اقامت میکنند و به آژانسهای مسلفرتی اعتقاد بیشتری دارند (در مقایسه با سایر بخشهای این بازار). در واقع سفر سالخوردگان بیشتر جنبه اجتماعی داردو در طول سفر باید مسائل بهداشتی و بندهای قرار داد مربوط به تفریح به صورت دقیق رعایت شود که نیاز به برنامهریزیهای بسیار دقیق دارد. بخش بزرگی از سفرهای سالخوردگان به صورتی انجام میشود که به اصطلاح آنها، در منطق خوش آب و هوا سکنا میگزینند. نمونهای از این سفرها را میتوان در اروپا واسترالیا مشاهده کرد که افراد سالخورده در خانههای خود که به صورت خودرو است (خانههای متحرک)، در فصلهای مختلف نقل مکان میکنند. جنبههای دیگری از مسافرانی که در گروه سنی خاص به مسافرت میروند، این است که آنها برای مدت طولانیتر در یک مکان اقامت میکنند. در استرالیا که این گروه سنی معمولا کمتر از سی سال دارند، برای مدتی بیش از ۱۲ ماه در یک مکان اقامت میکنند، که معمولاً به مکانهای ارزان یا کلبههای چوبی روی میآورند تا با بودجه اندکی، مدتی طولانیتر اقامت کنند. کل پولی را که این دسته از مسافران خرج میکنند نسبت به جهانگردان بینالمللی بسیار بیشتر است، ولی این دسته از افراد هزینه زیادی بابت اقامت خود نمیپردازند (لامزدن[۱]،۱۳۸۷: ۷۵).
بررسیهایی که بر روی جنس مسافران انجام شده نشان میدهد که ظرف ۲۰ سال گذشته، مسافران از این بابت تغییرات زیادی کردهاند. زنان با انگیزه فرار از محیط یکنواخت محل زندگی خود، تغییر در شرایط شخصی مانند مرگ یک عضو خانواده، شکست در عشق، طلاق یا جدایی، تمایل به تجربه کردن کارهای مخاطرهآمیز، تمایل به نشان دادن تواناییهای شخصی،یافت استقلا و اثبات شایستگیهای خود به مسافرت میروند. همچنین زنان در مسافرتهای تفریحی مسئله رسیدگی به شوهر، بچهها، پدر، مادر و یا همکاری با سایر دوستان را در اولویت قرار داده و تفریح و گردش را در درجه دوم اهمیت جای میدهند. در بخش بازرگانی و تجارت نیز زنان نقش بسیار مهمی را ایفا میکنند. بیش از یکسوم سفرهای بازرگانی که در آمریکا نجام میشود توسط زنان صورت میگیرد و درصد زنان مسافر روبه افزایش است. زنانی که به صورت نماینده شزکتها باهدف بازرگانی به مسافرت میروند، به مسئله ایمن بودن سفر اهمیت زیادی میدهند و برای مسئلههایی چون رسیدگی به وضعیت شخصی، تمیز بودن لباس، داشتن آینه قدی و وسایل اتو کردن لباسها، اهمیت قائل هستند (وای.گی ،۱۳۸۸: ۱۸۵).
علاوه بر درآمد تحصیلات هم عاملی بسیار مهم به حساب میآید که با مسافرت رابطهای بسیار قوی دارد. تحقیقات زیادی در این زمینه انجام شده است، نشان میدهد که با بالا رفتن میزان تحصیلات فرد، تمایل او به سفر بیشتر میشود. حتی در میان جوانان هم، تحصیلات دانشگاهی موجب میشود که درصد بیشتری از افراد در پی کسب تجربههای جدید و یافتن فرصتهایی برای شناخت بیشتر خود برآیند. بنابراین گروه مزبور احساس میکند اگر نتواند به تنهایی (از نظر مالی) از عهده چنین سفری برآید دولت باید آنها را در این راه یاری کند و یارانه پرداخت نماید (همان، ۱۳۸۸: ۱۸۵).
تأثیر محسوس تلویزیون افزایش ساعاتی است که افراد در خانه میگذراند و از آن مهمتر، توزیع خاص این زمان است: ملاحظه میشود که ساعات بیشتری در شب در خانه میگذرد. در عوض، ساعاتی که در روز در خانه صرف میشود، کاهش میپذیرد. بلسون معتقد است که علیرغم چنین پدیدهای در خانوادههای پرجمعیت، حجم کلی زمان صرف شده در خانه بعد از ورود تلویزیون کاهش میپذیرد و علت آن، به نظر همین نوسنده، این است که در چنین خانوادههایی، نوجوانان بیشتر ترجیح میدهند با دوستی به گردش بروند تا آنکه خود را در اطاقی محبوس سازند.
بررسیهایی که در فرانسه توسط «انجمن اولیا» صورت گرفته است، همین امر، یعنی توجه کمتر جوانان را به تلویزیون نشان میدهد. بیشبهه، علت این عدم توجه را باید در این دانست که برنامههای تلویزیونی را در وسیلهای برای ثبوت تسلطو ارجحیت نسل بزرگسال میپندارند. لیک، این عدم توجه عمومیت ندارد. در انگلستان، گورر نشان میدهد که ۴۷ درصد کودکان بعد از ورود تلویزیون به خانه، زمان بیشتری را در آن صرف میکنند (کازنو[۲]، ۱۳۸۴: ۱۵۱).
[۱]– Les, lums done
[۲]– Cazeneube,gean